Servo motor tamiri, sarımı ve bakımı ustalık gerektiren kapsamlı çalışmalardır. Servo motorların onarımında pek çok adım vardır ve en zoru, geri bildirim onarımı ve yeniden hizalamadır. Bu küçük adım, servo motorların doğru bir şekilde onarılması için anahtar rol oynamaktadır. Mükemmel bir hizalama olmadan, servo motor onarımında yapılan tüm işlemler önemsizdir. Bunu gerçekleştirmek için servo motor tamiri yapan firmalar, profesyonel bir hizalama sistemi kullanmalıdır.
Servo motor tamir süreci; ilk değerlendirme, demontaj, temizlik, rulman değişimi ve son test aşamalarından oluşur. Her bir aşama gerektiği özende yapılmalı ve her bir motor türüne göre farklı işlemler uygulanmalıdır.
Servo motor tamirinde ilk değerlendirme sırasında; mil, konektörler, kama yuvası, terminaller, vb. sistemde bulunan elektrikli ve mekanik tüm parçalar için görsel bir inceleme yapılır. Bu aşamaya ilk muayene de denebilir. Muayeneden sonra ise şu tür testler uygulanarak arıza ve durum tespiti yapılır:
Servo motor tamir ve onarımında ikinci aşama demontajdır. İlk olarak arka plaka çıkarılır, ardından kabloları dikkatlice ayırırken kodlayıcı ve kodlayıcı muhafazası çıkarılır. Daha sonra rotor statordan çekilir; burada rotor ve şaft görsel olarak incelenir ve arıza durumu ile ilgili değerlendirme yapılır. ardından yataklar ve yatak muhafazası ile birlikte fren çıkarılır.
Hangi marka servo motor olursa olsun, bakım ve onarım prosedürlerinde temizlik önemli bir aşamadır. Elle temizleme ve basınçlı yıkamadan daha iyi sonuç verdiği için alkalin yıkayıcılar kullanılır. Sistemde yer alan tüm motor parçaları bu yöntemle temizlenir.
Genel olarak servo motorların en sık arızaya neden olan kısmı rulmanlardır. Her arıza prosedüründe rulmanları değiştirmek önemlidir. Yalnızca üretici markanın özelliklerini karşılayan veya daha iyi özellikler sunan yüksek kaliteli rulmanlar kullanılmalıdır. Rulman değişimini müteakip sökülen tüm parçalar tekrar monte edilir.
Her çeşit elektrikli el aletleri tamirinde olduğu gibi servo motorların tamirinde de son test, motorun başarılı bir şekilde onarıldığından emin olmak için yapılır. Ardından geri besleme cihazının yeniden hizalanmasını sağlamak için bellek testi yapılarak cihaz kontrol edilir. Spindle motorlar, AC ve DC motorların tümünde bu teste ihtiyaç duyulur. Onarım test edilip doğrulandıktan sonra, gerekliyse boyama işlemi yapılır ve kullanım için müşteriye gönderilir.
Servo motor arızalarının en yaygın nedenlerinden birisi de kötü yapılan sargılar veya zamanla sargıların fonksiyonunun bozulmasıdır. Servo motor sargıları, AC servo motor, DC fırça tipi servo motor veya farklı türde bir servo motorda bulunan bakır bobinlerdir.
Her bir motor çeşidinin, farklı telleri, farklı dönüşleri, farklı bobin şekilleri ve dolayısıyla benzersiz sargı setleri vardır. Servo motorlar su veya farklı türde bir soğutucu ile kirlenirse, bakır sargıların fiziksel yapıları bozulur. Sargılar, akım taşıyan bir sistem olduğundan iletken özelliği bozulur ve servo sistemdeki aşırı akım korumasının işlevini yitirmesine neden olabilir.
Servo motor sargısı, sonsuza kadar sorunsuz bir şekilde çalışmaz. Motora uygulanan voltajın frekansı nedeniyle nominal çalışma şartlarında bile az miktarda titreşime maruz kalır. Bu titreşim, zamanla sargının bozulmasına ve kısa devreye neden olur.
Servo motor sarımı işlemi, şu aşamalardan meydana gelir:
Servo motor sarımındaki ilk adım, sargılardaki eski verniği eritmek ve daha esnek hale getirmek için motoru birkaç saat boyunca fırınlamaktır. Servo motor hala sıcakken, veriler alınır veya uygun bobinlerin ve bağlantıların yeni bakır ile yeniden oluşturulabilmesi için sargı şeması çözülür.
İkinci aşama olarak uygun temizlik ve hazırlık işlemleri yapılır. Statorun tüm bakır bileşenleri çıkarılır, demir laminasyonlar temizlenir ve yalıtkan boya ile püskürtülür. Stator demirini hizalamak ve toprak arızalarına karşı koruma sağlamak için faz ayrıma kağıdı kesilir. Ardından motor bobinleri sabitlenir, üst çubuklar kesilir ve monte işlemi yapılır.
Doğru eğriliği meydana getirmek için uygun bobin kafası seçilir. Tel boyutu, dönüşleri ve eldeki tel sayısı, sargılar yük altındayken oluşan manyetizmanın özelliklerini etkiler.
Servo motorun yeni bobinleri, yanma aşamasında elde edilen verilere göre yuvalara dikkatlice yerleştirilir. Faz yalıtımı ve fiberglas kılıf dahil tüm koruyucu malzemeler, bobinlerin kendileriyle aynı anda kurulur.
Bobinler kurulduktan sonra, dahili olarak bağlanmaları ve kurşun tellerin takılması gerekir. Bu bağlantıların doğru şekilde yapılması ve doğru lead atamasının bozulmadan kalması hayati önem taşır. 3 fazlı bir motorda bir hata, motorun yanlış yönde çalışacağı anlamına gelir.
Bobinlerin takılmasını müteakip, bobin uçları özel bir aparat ile bağlanır ve motorun mekanik kısımlarına müdahale edilmemesi için manipüle edilir. Doğru bağlama, sargıların düzgün bir şekilde gruplandırılmasını sağlar. Sargının geri kalanının eğriliğini takip etmeyen kaçak teller, kötü işçiliğin işaretidir.
Stator sarma işlemi tamamlandıktan sonra; direnç kontrolü, yüksek pot testi, aşırı gerilim testi, kutupları değerlendirmek için pusula testi, vb. bazı elektrik testleri yapılır. Elektromotor kuvveti elde edilebilmesi amacıyla motor monte edilene kadar servo sargısı testleri tam anlamıyla doğru sonuç vermeyebilir. Elektromotor kuvveti, servo motorların belirlenen tork değerlerinde çalışabilmesi için gereken bir voltajdır.
Tüm bu servo motor sarım aşamalarının tamamlanması, servo motor sarımı yapan firmaların müşteri memnuniyeti açısından avantajlı olmasını sağlar. Herhangi bir aşama atlanmamalı ve tüm aşamalarda gerekli standartlar sağlanmalıdır.
Servo motor bakım işlemlerinde enkoder, takometre ve diğer bileşenlerinin tek tek kontrol edilmesi gerekir. Titiz bakım hizmetleri, geri bildirim testi ve gerekli parçaların onarımını içerir. Servo motor bakımını yaptırmak, servo motorunun ve sürücünün en yüksek performansta çalışması için önemlidir. Servo motor geri bildirim cihazları; dönüş yönü, hız, konum doğruluğu, hızlanma oranları, yavaşlama ve rotorun statora göreli konumu için önemlidir.
Endüstriyel servo motor bakım ve onarım hizmetlerinde geri bildirim testlerinden bazıları şunlardır: